#Tnag13: “Beart de réir Briathair”

“Beart de réir Briathair” an téama a bheidh ag Tóstal na Gaeilge 2013, a thionólfar i mBaile Átha Cliatha ar Dé Sathairn, 16 Feabhra 2013 ó 9:30am – 5pm.

San óstán Hilton (Béarla), Plás Charlemont, Baile Átha Cliath 2, a bhaileoidh pobal Gaeilge na tíre agus cairde na Gaeilge lena chéile ag Tóstal na Gaeilge chun plé a dhéanamh ar mhór nithe an lae i dtaobh na Gaeilge agus an tsochaí Gaelach.  

Tá clár cuimsitheach curtha le chéile ag lucht eagraithe an Tóstail, Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge, agus ar maidin pléifear beartais an Rialtais i leith na Gaeilge.  Díreoidh dhá phainéal éagsúla ar na beartais is déanaí atá curtha chun cinn ag an Rialtas faoi Acht na Gaeltachta 2012.

“Ag Tógáil Clainne Trí Ghaeilge” a bheidh mar theideal ar an gcéad seisiún plé, áit a bpléifear na deacrachtaí agus na dúshláin a bhaineann leis an seachadadh teanga ó ghlúin go glúin laistigh den teaghlach. 

Gormfhlaith Ní Thuairisg

Faoi chathaoirleacht an iriseora Gormfhlaith Ní Thuairisg de chuid Raidió na Gaeltachta a bheidh an seisiún sin, agus orthu siúd a bheidh ag roinnt a dtuairimí ar an lá beidh: Feargal Ó Cuilinn, Ceannasaí Comhluadar; Dr Briain Ó Curnáin, saineolaí ar chanúineolaíocht agus socheolaíocht na Gaeilge le hInstitiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath; Aoife Ní Shéagha, Léachtóir sa Phleanáil Teanga le OÉ, Gaillimh; agus Sorcha Ní Chéilleachair, Cathaoirleach Thuismitheoirí na Gaeltachta – Conamara.

“An Ghaeltacht in 2013” a bheidh faoi chaibidil sa dara seisiún faoi chathaoirleacht Rónán Mhic Con Iomaire, Leascheannaire RTÉ Raidió na Gaeltachta.  Spreagfar neart plé faoin ábhar seo leis na haoichainteoirí: Seosamh Mac Donncha, OÉ Gaillimh, Stiofán Ó Cualáin, Údarás na Gaeltachta; Treasa Ní Mhainín, Eagraíocht na Scoileanna Gaeltachta; mar aon le hionadaí ón Roinn Ealaíon Oidhreachta agus Gaeltachta. 

Tar éis briseadh don lón reáchtálfar dhá sheisiún eile, áit a bpléifear “Tionchar Bheartais an Rialtais ar an nGaeilge” agus “Freagrachtaí na Stát i leith thodhchaí na teanga”.   Beidh idir ionadaithe poiblí tofa agus ceannasaithe áisíneachtaí stáit i mbun díospóireachta, agus an plé sin faoi shúil ghéar Eimear Ní Chonaola, Nuacht TG4.

Fógrófar clár iomlán an Tóstail sna seachtainí beaga romhainn ar Gaelport agus beidh tuilleadh sonraí agus plé ar fáil ar na meáin shóisialta faoin haischlib #Tnag13.

Ag tógáil do theaghlaigh le Gaeilge!

Plé agus taighde ann ar na fadhbanna a bhaineann leis, agus conas iad a shárú

Fairis na mílte teaghlach sa Ghaeltacht, cónaíonn na céadta teaghlach Gaelach eile taobh amuigh den Ghaeltacht sna bailte, sna cathracha, agus thar lear.

Anailís agus cur síos atá sa leabhar seo, Thógamar le Gaeilge Iad, ar na teaghlaigh Gaelacha seo i gcoitinne, agus go háirithe ar na fadhbanna lena gcaithfidh siad streachailt gach lá, idir scolaíocht, comhluadar, rialtas áitiúil, seirbhísí pobail, acmhainní foghlama agus siamsaíochta, meáin, cearta sibhialta agus eile.

Ach tuar dóchais atá sa leabhar seo, atá foilsithe ag Coiscéim. Taispeántar an chaoi ina bhfuil pobal cainteoirí dúchais ag teacht chun cinn sna cathracha, ainneoin easpa tacaíochta ó na húdaráis, agus mar atá an eagraíocht Comhluadar, a thosaigh sna nóchaidí le cúpla scór teaghlach, anois ag freastal ar bhreis agus 650 teaghlach.

Thar aon rud eile, ámh, tugann an leabhar seo dóchas do dhuine ar bith atá ag déanamh machnaimh ar thógáil clainne le Gaeilge. Cuirtear síos, ní amháin ar na míbhuntáistí, ach ar na buntáistí agus an luach saothair a bhaineann le páistí a thógáil le Gaeilge. Taispeántar freisin go bhfuil daoine go leor ag glacadh leis an dúshlán seo cheana féin.

Pointí
• Tá Gaeilge á labhairt mar theanga teaghlaigh ar fud na hÉireann agus thar lear.
• Tá eagla mar sin féin ar go leor tuismitheoirí (go háirithe siúd nach cainteoirí dúchais iad) go bhfuil a bpáistí ag foghlaim drochGhaeilge (rud nach fíor, den chuid is mó).
• Tá roinnt tuismitheoirí den tuairim go bhfuil drochthionchar ag scoileanna ar Ghaeilge a bpáistí.
• Maireann roinnt teaghlaigh Gaelacha faoi scáil dhorcha Hugo Hamilton. Chun lipéad na héadulaingthe a sheachaint, roghnaíonn roinnt tuismitheoirí gan socraithe daingne teanga a bheith acu ina dteaghlaigh, rud a mhilleann cúrsaí teanga iontu go tapa.
• Is féidir páistí a chur ag labhairt Gaeilge gan dua ná strus, ach an cur chuige ceart a bheith agat.
• Foghlaimeoirí, seachas cainteoirí dúchais, is ea cuid suntasach de na tuismitheoirí nua.
• Níl mórán freastail á dhéanamh ar dhéagóirí le Gaeilge go fóill.